زوجین مراقب عاقبت نقض حریم خصوصی یکدیگر باشند!

در میان زوجین نگاه‌های گوناگونی نسبت به حفظ حریم خصوصی زوجین پس از ادواج وجود دارد. برخی به حفظ و ادامه حریم خصوصی قبل از ازدواج در دو دوران پس از ازدواج اعتقاد داشته و دلیل این امر را رعایت احترام و کرامت و شا خود دانسته و برخی دیگر معتقدند به سبب لزوم رعایت شفافیت و صداقت، باید حریم خصوصی دوران پس از ازدواج با حریم خصوصی دوران قبل از ازدواج تفاوت داشته و همسر خویش را شریک در این حریم می‌دانند.

مصادیق این موضوع در جامعه امروزی بسیار است؛ از رمز موبایل و سیستم‌های رایانه‌ای شخصی گرفته تا چک کردن حساب‌های کاربری در شبکه‌های مجازی. اما آنچه مهم و قطعی به نظر می‌رسد، این است که در قوانین ما در مورد حریم خصوصی زوجین به صراحت عنوانی نداریم که نقض این حریم خصوصی به جرم انگاری منجر شده باشد و فرد مرتکب جرم شود. البته موارد حقوقی وجود دارد که اگر کسی تعدی نسبت به حریم خصوصی فرد دیگر کرد، شاید بشود در قالب رفع مزاحمت با یک دعوای حقوقی آن مزاحمت را رفع کرد؛ اما در بین زن و شوهر نظر صریحی وجود ندارد. در مورد زوجه هم آن چیزی در حقوق ما وجود دارد این است که روابط میان زوجین مثل روابط سایر افراد و برگرفته از شرع مقدس اسلام است و مانند روابط سایر افراد است. در برخی از کشور‌های جهان، روابط میان زوجین کاملا متفاوت است؛ مثلا در کشور‌های دیگر قوانینی داریم که پس از ازدواج اموال زوجین یکی می‌شود؛ انگار یک شخصیت حقوقی جداگانه ایجاد می‌شود، ولی در قوانین ایران، چنین موضوعی مورد توجه قرار نگرفته است.

لازم است بدانیم در مورد حریم خصوصی در اصل این است که پس از ازدواج، حریم خصوصی بسیاری از افراد مشترک می‌شود و اگر دو طرف بخشی از حریم خصوصی شان را، یعنی اگر فضای تلفن همراهشان را نسبت به هم حریم خصوصی بداند طرف دیگر نمی‌تواند طرف مقابل را مجبور کند که جزو حریم خصوصی نیست و باید به اشراک گذاشته شود. شاید اگر فردی صرفا تلفن همراه دیگری نگاه کرده باشد، جرمی مرتکب نشده باشد، ولی اگر از مطالب داخل آن تلفن علیه او استفاده کند که موجب لطمه به حیثیت و آبرویش شود، همانطور که افراد عادی می‌توانند نسبت به هم شکایت کنند زوجین هم می‌توانند شکایت کنند و تفاوتی ندارد؛ لذا اگر این تفاسیر را قبول داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم که یک حریم خصوصی قانونی میان زوجین قرار دارد.

با توجه به این مقدمه به بررسی پرونده‌ای که سال‌های گذشته به نوعی به این بحث مرتبط باشد می‌پردازیم. البته در این پرونده به موارد دیگری هم اشاره شده، اما نکته اصلی آن مبنی بر این است که در این پرونده ادعا شده که: خوانده به دلیل مصرف مکرر مواد مخدر (شیشه) دچار یکسری اختلالات روحی و روانی گردیده که موجب اختلافات زوجین شده خوانده شدیداً نسبت به همسرش شکاک و بدبین بوده و در منزل خودش دوربین نصب‌ کرده و در طول شبانه‌روز زوجه را تحت نظر قرار داده درحالی‌که در این مدت از سوی زوجه کوچکترین مورد غیراخلاقی مشاهده نشده است، ولی شب‌ها موقع خواب زوجه را مرتب تهدید به مرگ می کرده تا جایی که زوجه ناچار از ترس تا صبح بیدار می‌مانده است.

دادگاه هم پس از بررسی جزییات این پرونده در نظر اعلامی خود بیان داشته توجه به اظهارات طرفین و وکلای آنان و نظرات داوران و تهیه فیلم از سوی زوج در مورد روابط زناشویی (زوجین) و نصب دوربین در اتاق‌خواب و در هال ساختمان، فحاشی و تهدید زوج نسبت به زوجه و مصرف مواد مخدر از سوی زوج به عنوان تفریحی بر اساس مندرجات پرونده و تحویل دستگاه فیلم‌برداری از سوی زوجه به دادستان (محترم) و محتویات پرونده کیفری با وارد دانستن دعوای خواهان (زوجه) حکم به محکومیت زوج به مطلقه نمودن زوجه را صادر و در صورت عدم اجرای حکم از سوی زوج، دادگاه رأساً نسبت به اجرای صیغه طلاق اقدام خواهد نمود.

به اعتقاد کبری پور عبدالله حقوقدان و استاد دانشگاه حریم خصوصی یکی از اساسی‌ترین مصادیق حقوق بشر است که به عنوان یکی از حقوق بنیادین شهروندان با حفظ شان کرامت و شخصیت و استقلال فردی انسانی ارتباط عمیقی دارد. حریمی که باید هیچ کس بدون مجوز حق ورود به آن را نداشته باشد و مصون و ایمن بماند؛ لذا رعایت این حریم در روابط انسانی بسیار مهم ارزیابی شده است. با توجه به ماهیت جمعی خانواده، اهمیت احترام به حریم خصوصی، یکی از بنیادی‌ترین نظام اجتماعی آشکار است. باید گفت: این مساله میان زوجین خالی از وجه نبوده و هر یک از همسران با اتکا به شخصیت مستقل و حقوق مسلم انسانی خویش این حق را دارند و می‌توانند حریم خود را در زندگی مشترک حفظ کنند.