قاچاق معکوس کالا؛ معضلی که در زمان گرانی دلار، جان می گیرد!


 قاچاق معکوس کالا؛ معضلی که در زمان گرانی دلار، جان می گیرد!

این روزها اوضاع در بازار ارز چندان بر وفق مراد نیست و قیمت دلار هر روز افسار گسیخته تر از قبل به روند صعودی خود ادامه می دهد و کانال های جدیدی را برای خود فتح می کند.

شرایط در بازار ارز پیچیده تر از گذشته است و شیوع ویروس کرونا و تحریم ها موجب شده است تا سمت عرضه ارز با مشکل جدی مواجه شود. از یک سو صادرات و بازگشت ارزهای صادراتی با مشکل مواجه شده است و از سوی دیگر تحریم های نفتی و کاهش تقاضا برای خرید نفت و اُفت قیمت آن موجب شده است تا ورود دلارهای نفتی به سختی انجام شود. این در حالی است که سمت تقاضای ارز نه تنها ثابت باقی نمانده است بلکه با نزدیک شدن به پایان سال میلادی و تسویه حساب های تجاری ممکن است این تقاضا بیشتر هم شود.

به علاوه هر چند شاید در شرایط شیوع ویروس کرونا کمتر کسی به سفر خارجی فکر کند اما باز هم این سفرها وجود دارند و روزهای پایان و ابتدایی سال میلادی برای برخی ها برای مسافرت انتخاب می شوند و همین موضوع هم می تواند تقاضا در بازار ارز را باز هم افزایش دهد.

مجموع عوامل باعث شده اند تا قیمت دلار روند صعودی داشته باشد. این افزایش بی رویه قیمت دلار به معنای کاهش ارزش پول ملی است. موضوعی که رهبر انقلاب بر روی آن بارها تاکید کردند و حفظ ارزش پول ملی را یکی از اولویت ها اصلی اقتصاد عنوان نموده اند. امروز مورخه 7 مهرماه 1399 نیز رئیس قوه قضائیه طی صحبت هایی اعلام کردند که کاهش ارزش پول ملی امری خسارت‌بار است و باید از تداوم کاهش آن جلوگیری شود.

یکی از خسارت های کاهش ارزش پول ملی در مقابل سایر ارزها، این است که این کاهش موجب می شود که کالاهای ایرانی برای شهروندان کشورهای همسایه ارزان تر تمام شود و این مسئله می تواند روند قاچاق معکوس کالا را شدیدتر کند. موضوعی که به کرات آن را در سال 1397 و به هنگام رشد قیمت دلار مشاهده کردیم.

در سال 1397 و با خروج آمریکا از برجام و وعده بازگشت تحریم ها در مدت 90 روزه و 180 روزه قیمت دلار شروع به افزایش کرد و حتی در مهرماه آن سال قیمت این ارز به 20 هزار تومان نیز نزدیک شد. این مسئله موجب سقوط شدید ارزش پول ملی شد و خبرها حکایت از هجوم شهروندان کشورهای همسایه برای خرید کالاهای ایرانی به شهرهای مرزی داشتند.

به عنوان نمونه شهروندان عراقی به شهرهای خرمشهر، آبادان و اهواز جهت خرید کالاها هجوم آوردند و این امر موجب شد تا اولاً قیمت کالاها در این مناطق افزایش یابد و ثانیاً برخی کالاها کمیاب شوند و این مسئله اعتراض شهروندان ایرانی را به همراه داشته باشد.

در همین رابطه روزنامه همشهری در مورخه 22 مرداد ماه 1397 نوشت: عراقی‌ها به دلیل نزدیک بودن به خوزستان، روزانه راهی منطقه آزاد می‌شوند و از میوه و سبزی گرفته تا گوشت مرغ و ماهی و دیگر اقلام مورد نیاز خود را خریداری می‌کنند و به شهرهای خود برمی‌گردند.

این موضوع تنها در شهرهای استان خوزستان نبود بلکه در سایر شهرهای مرزی نیز به وضوح این موارد مشاهده می شد.

به عنوان نمونه خروج کالاهای اساسی از شهر مریوان در استان کردستان کار را به جایی رساند که فرماندار این شهر در مورخه 20 شهریور 1397 طی مصاحبه ای گفت: از امروز به گمرک و نهادهایی که با این مسئله در ارتباط هستند، اعلام کردیم که از خروج هر نوع کالای اساسی اعم از روغن، برنج و سایر اقلام اساسی که با معیشت مردم ارتباط دارند، جلوگیری شود.

همچنین مسئله دیگری که در آن برهه از زمان دیده شد این بود که برخی از بیمارستان ها از ارائه خدمات به ایرانی ها سرباز می زدند و برای کسب سود بیشتر به عراقی ها خدمت رسانی می کردند.  روزنامه ایران در مورخه 18 تیر 1397 با یکی از کسانی که در یکی از مراکز تخصصی قلب اهواز کار می کرد، مصاحبه ای را انجام داد و به چاپ رساند.

وی به روزنامه ایران گفته بود: از زمانی که قیمت دلار به 9 هزار تومان رسید قدرت خرید عراقی ها هم دو برابر شد. آنها دیگر برای معاینه و درمان به بیمارستان های دولتی مراجعه نمی کنند و به مطب های خصوصی می روند و پزشکان هم در ازای دستمزدشان دلار می گیرند. وی ادامه داده است:  پزشکانی را سراغ دارم که اولویت معاینه شان بیماران عراقی است.

هر چند که در شرایط کنونی که شیوع ویروس کرونا مانع از تردد شهروندان کشورهای همسایه به ایران می شود اما کاهش ارزش پول ملی و ارزان تمام شدن کالاهای ایرانی و سود حاصل از قاچاق کالاهای ایرانی به آن سوی مرزها آن قدر برای شهروندان کشورهای همسایه و قاچاقچیان جذاب می باشد که می تواند دوباره به موضوع قاچاق معکوس کالا و افزایش تقاضا برای کالاهای ایرانی دامن بزند.

این مسئله نه تنها می تواند بر روی کمبود کالا در شهرهای مرزی و بازار داخلی تاثیر بگذارد بلکه می توان بر روی قیمت کالاها نیز تاثیرگذار باشد و خود موج جدیدی از تورم را شکل دهد. بنابراین به نظر می رسد که باید هر چه سریعتر مسئولین فکری به حال جلوگیری از افزایش روند قاچاق کالاهای ایرانی به آن سوی مرزها کنند و ثانیا چاره ای برای جلوگیری از کاهش ارزش پول ملی بیاندیشند.

منبع: تابناک

«« بازگشت

تاریخ درج: 1399/07/07